قم نيوز : مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم گفت: دو عامل در هیأتها و عزاداریها آسیب محسوب میشود اول اینکه اشعار و سبکها کاذب و تو خالی است و دوم اینکه جدا شدن مردم از شعور حسینی و تأکید بیشتر به شور حسینی است.
به گزارش قم نیوز فرارسیدن ایام محرم با برپایی عزاداریهای سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین(ع) همراه است. شور و شعور با یکدیگر روح حیات را در عزاداریها میدمد بنابراین نباید به گونهای عمل شود که شور بر شعور غلبه داشته و شعور در عزاداریها مورد غفلت واقع شود.
لازم است تلاش شود عزاداریها به دانشگاهی تبدیل شود که همگان از چشمهسار آن سیراب شوند البته در این مسیر آسیبهایی تهدید کننده عزاداریها است که دستاندرکاران باید از بروز و ظهور آنها جلوگیری کنند.
در زمینه هر چه با شکوهتر برگزاری عزاداریهای اباعبدالله الحسین(ع) و جلوگیری از آسیب بر آن با حجتالاسلام ناصر خلج، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم و سخنران و کارشناس مذهبی به گفتوگو پرداختیم.
* خرافات در عزاداری امام حسین(ع) چه جایگاهی دارد؟
امام حسین(ع) اصحاب معروف و مشهوری داشتند و حتی یکی از یاران ایشان فرد ایرانی به نام اسلم بود. این امام بزرگوار تمام اقشار را توانستند همراه خود کنند.
مکتب سیدالشهدا(ع) مکتبی انسانساز، پویا و زنده است. بدون تردید باید بدانیم دشمن این واقعه را رها نمیکند و در آن خرافات رسوخ میکند و زنده و پویایی آن را هدف قرار میدهد.
تنها راه برای اینکه بدعتها به عزاداریها وارد نشود این است که به عزاداری سنتی خود توجه داشته و طریقه صحیح عزاداری را از اهل بیت(ع) دریافت کنیم.
در روایات سفارش به بکاء و سیاهپوشی شده و بیان کردند کاری کنید که در محرم رنگ مصیبت در زندگیتان نمایان باشد و محزون باشید و خود را شریک مصیبت اهل بیت(ع) بدانید.
* بیشترین آسیبی که در دوران کنونی در عزاداریها وجود دارد چیست؟
اشعاری از محتشم کاشانی با تعبیر «باز این چه شورش است که در خلق عالم است» روی کتیبهها نقش بسته و با وجود گذشت زمان فراوان از خلق آن، هنوز زنده و لذتبخش است زیرا پیام عاشورا در آن وجود دارد. باید تلاش شود پیام عاشورا به خوبی رسانده شود بنابراین لازم است از اشعاری استفاده شود که پیغام عاشورا و امام حسین(ع) در آن وجود داشته باشد و اهداف یاران سیدالشهدا(ع) در آنها مشاهده شود.
برخی اشعار با آهنگهایی خاص یک شور کاذب به انسان میدهد و مستمع را قانع میکند و با خروج از عزاداری فراموش میشود.
دومین آسیب در عزاداریها این است که مردم از منبر دور شدند. روضه و گریه خیلی خوب است ولی روضه و گریه به اندازه منبر کسی را تکان نمیدهد.
نباید اجازه داده شود بیشتر شور دریافت و شعور حسینی رها شود. این شور زمانی مؤثر است که تؤام با شعور حسینی و دینی باشد بنابراین دو عامل در هیأتها و عزاداریها آسیب محسوب میشود. اول اینکه اشعار و سبکها کاذب و تو خالی است و دوم اینکه جدا شدن مردم از شعور حسینی و تأکید بیشتر به شور حسینی است.
* برخی اوقات مشاهده میشود بعد عاطفی مراسمهای عزاداری تقویت میشود چه راهکارهایی برای جلوگیری از غلبه بعد عاطفی و غفلت از شناخت دینی که آسیب جدی محسوب میشود، وجود دارد؟
انتظار از سوی برگزارکنندگان جلسات این است که جلسه به گونهای هدایت کنند که مردم بتوانند از سخنرانیها و پیامهای عاشورا استفاده کنند.
مؤسسات فرهنگی و سخنرانان بانی شعورها باید پیام عاشورا را به گونهای مناسب ارائه دهند و کسی که میخواهد مبلغ عاشورا باشد باید بعد شعور را یاد بگیرد و متخصص در زمینه زبان روز دنیا باشد و با آگاهی نسبت به زبان روز بتواند پیام را منتقل کند.
شعور در برخی جلسات و سخنرانیها بر بعد عاطفه غلبه دارد. سخنرانان باید متخصص در زمینه زبان روز و جوانان باشند. اینگونه بدون تردید مردم به آنها جذب میشوند. در روایت ذکر شده اگر محاسن و زیبایی کلام بیان شود مردم دنبال آن میروند.
راهکار دیگر به مردم مربوط است. مردم باید احساس نیاز و تشنگی کنند. حر در حادثه کربلا دقایقی تفکر کرد و به خیمه امام حسین(ع) برگشت.
* برخی اوقات رقابتهایی بین هیأتها و گروههای مذهبی حتی چشم و هم چشمی مشاهده میشود شما چه توصیهای به این هیأتها و گروههای مذهبی دارید؟
نمیتوان این امر را نفی کرد ولی باید در نظر داشت همه در زیر یک بیرق و جزء یک خانواده هستیم و ریزهخوار سفره نعمت سیدالشهدا(ع) و دنبالهرو ابا عبدالله(ع) هستیم.
تنها راه این است که همه خود را از یک خانواده در محضر سیدالشهدا(ع) بدانیم و تفاوتی بین یکدیگر ندانیم. زمانی که اینگونه فکر شود این اقدامات به وجود نمیآید.
* برای نهادینه شدن فرهنگ جلوگیری از اسراف در مراسمهای عزاداری چه توصیهای دارید؟
اسراف زیاد در این مجالس وجود دارد. جلوگیری از اسراف از مسائل مهم دین ما است اکنون مصرفگرا و مسرف شدیم و روحیه قناعت وجود ندارد.
اگر کسی که عزادار امام حسین(ع) است اهل اسراف باشد بدتر است زیرا او را به عنوان رهرو امام حسین(ع) میشناسند.
* برداشتن و حمل علم در عزاداریها چه اندازه ریشه دینی دارد؟
بلند کردن علم ضرورت و ریشه تاریخی خاصی ندارد ولی هر قومی عزاداری مخصوص دارد. این علمها به عشق حضرت عباس(ع) علمدار کربلا است و اکنون به عنوان نماد عاشورا و شعار شده است.
وجود علامت در دستهها اشکالی ندارد ولی نباید به آن چیزی اضافه کنند. اینکه در عزاداریها که عَلَم وجود دارد ارگ و نی نواخته میشود انحراف است ولی عزادرای سنتی، عَلَم حمل کردن و سیاه پوشیدن مشکلی ندارد.
نباید فریب بزرگی و کوچکی علمها را خورد زیرا در عزاداری برای امام حسین(ع) تأثیری ندارد و در تاریخ مطلبی در این زمینه نیست. حضرت عباس(ع) علمدار بودند ولی باید مراقبت شود در این بازیها گرفتار نشویم که در زمینه بزرگی تیغههای مربوطه رقابت ایجاد شود و موسیقی در آن رسوخ کند.
* آیا درست است برخی افراد به هر قیمتی عزاداری کرده ولی این عزاداری موجب ایجاد مزاحمت برای مردم شود؟
مزاحمت صدا در عزاداریها اشکال دارد و اینکه خیابان را برای توزیع غذا مسدود میکنند و همچنین انداختن ظروف یک بار مصرف غذای نذری در کوچه جایز نیست.
* چه توصیهای به عزاداران دارید؟
خداوند در قرآن فرموده «والفجر ولیال عشر» قسم به سپیده دم و قسم به شبهای 10 گانه. یکی از تفاسیر 10 شب محرم است بنابراین نسبت به ولایت و امام حسین(ع) وظیفه داریم باید در این 10 روز خود را خرج امام حسین(ع) کنیم.
عاشقان اهل بیت(ع) لازم است عِلم، مال، حرفه، قلم و صدا خود را هزینه کنند و بدانند حضرت سیدالشهدا(ع) یاریگر آنها است.