قم نيوز : همزمان با فرا رسیدن ماه معظم شعبان، اعمال مشترک توصیه شده در کتاب مفاتیح الجنان، در کلام اهل بیت(ع) و بزرگان دینی برای این ماه در اختیار خوانندگان قرار گرفت.
به گزارش قم نیوز چند روز بیشتر از آغاز بهار زمین نگذشته است که بهار جانها نیز قصد آمدن کرده است. فروردین زمین را محول الحال کرده و اکنون شعبان جان آدمی را با خود تا الی احسن الحال میبرد.
شعبان ماه «کمال الانقطاع الیه»، ماه طلوع خورشید عاشورا(ع)، ماه تجلی قمر بنیهاشم(ع)، ماه میلاد جوانی که خَلقاً و خُلقاً شبیهترین به پیامبر(ص) است و ماهی که در نیمه راه آخرین منجی هستی، «مطلع فجر» بشریت را به زمین هدیه میدهد اینک از راه رسیده است.
نه فقط آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند بلکه هر طالب فیضی که حتی برای یکبار دل به معارف مناجات شعبانیه گره زده باشد از دور دستهای جاده زندگی چشم انتظار موسم این مناجات تسلابخش نشسته بوده است.
این ماه، جلوهای ویژه برای عاشقان حق دارد. رنگ خدا دارد و هنگامه وصل را نوید میدهد. ماهی که رسول رحمت (صلی الله علیه و آله و سلم) آن را ماه خود مینامد و بزرگان دین صلوات بر محمد و آل محمد (علیهم السلام) را افضل اعمال در آن میدانند. به راستی علت این تعظیم و بزرگداشت چیست؟! علت تکریم این ماه از سوی وارستگان و عالمان دین چیست؟!
هنگامی که انسان قصد دیدار بزرگی میکند برای فرارسیدن آن لحظه ثانیه شماری میکند و مقدمات را به بهترین شکل فراهم میسازد؛ جامه پاکیزه بر تن میکند و با شوق قدم در راه میگذارد تا در زمان مقرر خویش را در محضر او شرفیاب سازد.
شعبان نیز مقدمه رسیدن به رمضان، ماه نزدیکی به خدا و ماه «لیلة القدر خیر من الف شهر» است. انسان عاشق برای رویارویی با پروردگار لحظه شماری میکند و با هوشیاری فرصتهای باقیمانده تا دیدار را قدر میداند. در شعبان چنان در آسمان عبودیت بال میگشاید تا هر آنچه از گرد گناه بر پیکره جسم و جانش باقیمانده پاک شود و خود را هر چه بهتر و بیشتر مهیای حضور در محضر ربالعامین کند.
اهلبیت(ع) به دلیل ویژگی خاص ماه شعبان، اعمال و آدابی را برای این ماه بیان فرمودهاند که در ادامه اعمال مشترک این ماه که در کتاب شریف مفاتیح الجنان درج شده است مرقوم میشود:
استغفار
_هر روز 70 مرتبه بگوید:« أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ.»
_هر روز 70 مرتبه بخواند:« أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ : آمرزش مىخواهم از خدا معبودى جز او نیست بخشدنه مهربان زنده به خود پاینده و به سوى او باز می گردم.»
در روایات آمده است که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است و هر که در هر روز از این ماه 70 مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتاد هزار مرتبه در ماههاى دیگر استغفار کرده است.
روزه گرفتن
از امام صادق علیه السلام از فضیلت روزه در ماه رجب سوال کردند. حضرت فرمود:چرا از روزه در ماه شعبان غافلید؟ راوى عرض کرد: ای فرزند رسولالله کسى که یک روز از شعبان را روزه بدارد چه ثوابی دارد؟ حضرت فرمود: به خدا قسم بهشت ثواب او است.
صلوات
صلوات بر محمد و آل محمد (ص) در ماه شعبان بسیار مورد سفارش است و پاداش زیادی در برابر آن وعده داده شده است. در این ماه صلوات بسیار فرستاده شود.
صدقه دادن
صدقه دادن در این ماه مورد تاکید منابع دینی است هرکه در این ماه صدقه دهد اگرچه به نصف دانه خرمایى باشد حق تعالى بدن او را بر آتش جهنم حرام گرداند.
از امام صادق(ع) درباره بهترین اعمال در ماه شعبان سؤوال شد؟ حضرت فرمود: صدقه دادن و استغفار کردن، هر که در ماه شعبان صدقه دهد حق تعالى آن صدقه را رشد میدهد همچنان که یکى از شما بچه شترش را تربیت مىکند تا آنکه در روز قیامت به صاحبش میرسد در حالتى که به قدر کوه احد شده باشد.
نماز روز پنجشنبه
وارد شده است هر کس در هر پنجشنبه ماه شعبان دو رکعت نماز بجا آورد به اینگونه که در هر رکعت پس از سوره «حمد» 100 مرتبه سوره «قل هو اللّه احد» بخواند و بعد از سلام نماز 100 مرتبه صلوات بفرستد، حق تعالى هر حاجتی که در دین و دنیا دارد روا کند و نیز روزه هر پنجشنبه این ماه فضیلت بسیار دارد.
روایت شده: که در هر پنجشنبه ماه شعبان آسمانها را زینت مىکنند، پس ملائکه عرض میکنند، خدایا! روزه داران این روز را بیامرز، و دعاى آنان را اجابت فرما.
ذکر مخصوص
در تمام این ماه هزار مرتبه بگوید:
« لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ لا نَعْبُدُ إِلا إِیَّاهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ» ؛ معبودى جز خدا نیست، و نپرستیم جز او را درحالی که عبادت را براى او خالص مى کنیم، گرچه مشرکان را خوش نیاید.
مناجات شعبانیه
مناجات شعبانیه از ابن خالویه روایت شده، به گفته او این مناجات حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام و امامان پس از اوست، که در ماه شعبان می خواندند.
مقام معظم رهبری میگوید: «من یکبار از امام خمینی(ره) پرسیدم: در بین دعاها به کدامیک بیشتر علاقه دارید؟ ایشان اسم دو دعا را بردند: یکی مناجات شعبانیّه، دیگری هم دعای کمیل. این دو دعا مضامین فوقالعادهای دارند. این دعاها فقط برای خواندن نیست؛ یعنی فقط برای این نیست که انسان موجی در فضا ایجاد کند و این کلمات را بر زبان جاری نماید - این خیلی سطحی و خیلی کم است - این مفاهیم را باید با دل آشنا کرد؛ باید دل را وارد این حریم نمود. این معانی بلند و مضامین برجسته با این الفاظ زیبا، برای این است که در دل انسان جایگزین شود.»
این رازونیاز از مناجات هاى جلیل القدر أَئِمة (ع) بوده، و مشتمل بر مضامین بسیار بلندى است، و هرگاه که حضور قلبى باشد خواندن آن مناسب است.
خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و شنواى دعایم باش آنگاه که می خوانمت، و صدایم را بشنو گاهى که صدایت می کنم، و به من توجّه کن هنگامی که با تو مناجات می نمایم، همانا به سوى تو گریختم، و در حال درماندگى و زارى در برابرت ایستادم، پاداشى را که نزد توست امیدوارم، آنچه را که در درون دارم می دانى، بر حاجتم خبر دارى، نهانم را می شناسى، کار بازگشت به آخرت و خانه ابدی ام بر تو پوشیده نیست، و آنچه که می خواهم به زبان آرم، و خواهش خویش را بازگو کنم و هم آنچه را که براى عاقبتم امید دارم، بر تو پنهان نیست، همانا آنچه تقدیر نموده اى بر من اى آقاى من در آنچه که تا پایان عمر بر من فرود می آید از نهان و آشکارم جارى شده است، و تنها به دست توست نه به دست غیر تو فزونى و کاستی ام و سود و زیانم، خدایا! اگر محرومم کنى پس کیست آن که به من روزى دهد؟ و اگر خوارم سازى پس کیست آن که به من یارى رساند،
خدایا! به تو پناه می آورم از خشمت و از فرود آمدن غضبت.
خدایا! اگر شایسته رحمت نیستم، تو سزاوارى که بر من با فراوانى فضلت بخشش نمایى، خدایا! گویى من با همه هستی ام در برابرت ایستاده ام، درحالیکه حسن اعتمادم بر تو، بر وجودم سایه افکنده است، و آنچه را تو شایسته آنى بر من جارى کرده ای و مرا با عفوت پوشانده اى، خدایا! اگر گذشت کنى، چه کسى از تو سزاوارتر به آن است؟ و اگر مرگم نزدیک شده باشد و عملم مرا به تو نزدیک نکرده، اعترافم را به گناه وسیله خویش به بارگاهت قرار دادم.
خدایا بر نفسم در فرمانبرى از آن گناه بار کردم، پس واى بر او اگر او را نیامرزی، خدایا نیکی ات بر من در روزهاى زندگی ام پیوسته بود، پس نیکى خویش را در هنگام مرگم از من قطع مکن.
خدایا چگونه از حسن توجهت پس از مرگم ناامید شوم؟ ، درحالیکه در طول زندگی ام مرا جز به نیکى سرپرستى نکردى.
خدایا کارم را چنان که سزاوار آنى بر عهده گیر، خدایا به سوى من با فضلت بازگرد، به سوى گناهکارى که جهلش سراپایش را پوشانده، خدایا گناهانى را در دنیا بر من پوشاندى، که بر پوشاندن آن در آخرت محتاج ترم، گناهم را در دنیا براى هیچیک از بندگان شایسته ات آشکار نکردى، پس مرا در قیامت در برابر دیدگان مردم رسوا مکن، خدایا جود تو آرزویم را گسترده ساخت، و عفو تو از عمل من برترى گرفت.
بار خدایا، روزى که در آن میان بندگانت حکم میکنى، مرا به دیدارت خوشحال کن.
خدایا عذرخواهى من از پیشگاهت عذرخواهى کسى است که از پذیرفتن عذرش بی نیاز نگشته، پس عذرم را بپذیر اى کریم ترین کسی که بدکاران از او پوزش خواستند.
خدایا، حاجتم را برمگردان، و (طمع ام) را قرین نومیدى مساز، و امید و آرزویم را از خود مبر.
خدایا، اگر خواری ام را می خواستى، هدایتم نمی نمودى، و اگر رسوایی ام را خواسته بودى عافیتم نمی بخشیدى، خدایا، این گمان را به تو ندارم که مرا در حاجتى که عمرم را در طلبش سپرى کرده ام، از درگاهت بازگردانى.
خدایا تو را سپاس، سپاسى ابدى و جاودانه، همیشگى و بی پایان، سپاسى که افزون شود و نابود نگردد، آنگونه که پسندى و خشنود گردى، خدایا اگر مرا بر جرمم بگیرى، من نیز تو را به عفوت بگیرم، و اگر به گناهانم بنگرى، جز به آمرزشت ننگرم، و اگر مرا وارد دوزخ کنى، به اهل آن آگاهى دهم که تو را دوست دارم.
خدایا اگر عملم در برابر طاعتت کوچک بوده، همانا از سر امید به تو آرزویم بزرگ است.
خدایا چگونه از بارگاهت با نومیدى و محرومیت بازگردم، درحالی که خوش گمانی ام به بخشش وجودت این بوده که مرا نجات یافته و بخشیده باز می گردانى، خدایا عمرم را در آزمندى غفلت از تو نابود ساختم، و جوانی ام را در مستى دورى از تو پیر نمودم.
خدایا در روزگار غرور نسبت به تو، بیدار نشدم و گاه تمایلم به سوى خشم تو آگاه نگشتم.
خدایا و من بنده تو و فرزند بنده توام، در برابرت ایستاده ام، به کرمت به حضرت تو متوسّلم.
خدایا، بنده ای هستم، که به درگاهت از آنچه که با آن با تو روبرو بوده ام از کمى حیایم از مراقبتت نسبت به من بیزارى می جویم و از تو درخواست گذشت میکنم، زیرا گذشت صفتى درخور کرم توست.
خدایا برایم نیرویى نیست که خود را بوسیله آن از عرصه نافرمانی ات بیرون برم، مگر آنگاه که به محبّتت بیدارم سازى، و آنچنان که خواستى باشم، پس تو را شکر گذارم، براى اینکه در آستان کرمت واردم کردى، و هم اینکه دلم را از آلایه هاى غفلت از حضرتت پاک نمودى.
خدایا بر من نظر کن، نظر به کسی که صدایش کردى و تو را اجابت کرد، و به یاری ات به کارش گماشتى و او از تو اطاعت کرد، اى نزدیکى که از فریفتگان دور نمی شود، و اى سخاوتمندی که از امید بستگان به پاداشش دریغ نمی ورزد.
خدایا، قلبى به من عنایت کن، که اشتیاقش او را به تو نزدیک کند، و زبانى که صدقش به جانب تو بالا برده شود.
و نگاهى که حق بودن او را به تو نزدیک نماید، خدایا، کسی که به تو شناخته شد، ناشناخته نیست، و آن که به تو پناهنده شد خوار نیست، و هرکه را تو به او روى آورى برده نیست،
خدایا، آن که به تو راه جوید راهش روشن است، و آن که به تو پناه جوید در پناه توست، و من به تو پناه آوردم اى خداى من، پس گمانم را از رحمتت ناامید مساز، و از مهربانی ات محرومم مکن، خدایا، در میان اهل ولایتت برنشانم، نشاندن آن که به افزون شدن محبّتت امید بسته، خدایا، شیفتگى به ذکرت را پیوسته به من الهام فرما، و همّتم را در نسیم کامیابى نامهایت و جایگاه قدست قرار ده.
خدایا به حق خودت بر خودت، مرا به جایگاه اهل طاعتت، و جایگاه شایسته بر ساخته از خشنودی ات برسان، زیراکه من نه بر دفعى از خود قدرت دارم، و نه بر نفع خویش مالک هستم.
خدایا، من بنده ناتوان گنهکار توام، و مملوک توبه کننده به پیشگاهت، مرا از کسانی که رویت را از آنان برگرداندى قرار مده، و نه از کسانى که غفلتشان از بخششت محرومشان نموده.
خداى کمال جدایى از مخلوقات را، براى رسیدن کامل به خودت به من ارزانى کن، و دیدگان دلهایمان را به پرتو نگاه به سوى خویش روشن کن، تا دیدگان دل پرده های نور را دریده و به سرچشمه عظمت دست یابد، و جانهایمان آویخته به شکوه قدست گردد، خدایا مرا از کسانى قرار ده که آوازشان دادى، پس پاسخت دادند، به آنها توجه فرمودى، پس در برابر بزرگی ات مدهوش شدند، و با آنان راز پنهان گفتى و آنان آشکارا براى تو کار کردند،
خدایا بر خوش بینی ام ناامیدى و یأس را چیره نسازم، و امیدم از زیبایى کرمت نَبُرد.
خدایا گر خطاهایم مرا از نظرت انداخته، به خاطر حسن اعتمادم بر تو از من چشم پوشى کن.
خدایا، اگر گناهان از جایگاه مکارم لطفت مرا پائین آورده، اما یقین به کرم عنایتت هوشیارم نموده.
خدایا اگر غفلت از آماده شدن براى دیدارت به خوابم فرو برده، ولى معرفت به نعمت هاى کریمانه ات مرا بیدار ساخته است.
خدایا اگر بزرگى مجازاتت مرا به سوى آتش فرا خوانده، هرآینه ثواب برجسته ات مرا به سوى بهشت خوانده است، خدایا از تو درخواست می کنم، و به پیشگاهت زارى نموده، و رغبت می ورزم، و از تو می خواهم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى، و مرا از کسانى قرار دهى که ذکرت را همواره بر زبان دارند، و پیمانت را نمی شکنند، و از سپاست غافل نمی شوند، و فرمانت را سبک نمی شمارند، خدایا مرا به نور عزّت بسیار زیبایت برسان تا عارف به وجودت گردم، و از غیر تو روی گردان شود، و از تو هراسان و برحذر باشم، اى داراى بزرگى و بزرگوارى، و درود خدا و سلام بسیار او بر محمّد فرستاده اش، و برخاندان پاکش باد.»
صلوات مخصوص
در هر روز شعبان در وقت زوال [وقت ظهر شرعى] و در شب نیمه آن این صلوات را که از حضرت زین العابدین علیه السّلام روایت شده بخواند:
خدایا! بر محمّد و مخاندان محمد درود فرست، درخت نبوت، و جایگاه رسالت، و محل آمد و شد فرشتگان، و معدن دانش، و خانواده وحى، خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، کشتى روان در اقیانوس هاى عمیق، هرکه به آن توسّل جوید ایمنى یابد، و هرکه آن را رها کند غرق شود، پیش افتاده از آنها از دین خارج است و عقب مانده از آنان نابود اس، و همراه آنان ملحق به حق است.
خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، پناهگاه محکم، و فریادرس بیچارگان درمانده، و پناه گریختگان، و دستاویز استوار براى چنگ اندازان، خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، درودى که براى آنان موجب خشنودى، و براى ما مایه اداکردن و بجا آوردن حق محمّد و خاندان محمّد باشد، به حول و نیرویت اى پروردگار جهانیان. خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست آن پاکان و نیکان و خوبان، که حقوقشان را بر همه واجب کردى، و پیروى و و لایتشان را بر همگان فرض کردی.
خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و دلم را با طاعتت آباد کن، و به نافرمانى از خود رسوایم مساز، و همیارى با آن که رزقت را بر او تنگ گرفتى،
به مدد آنچه از فضلت بر من وسعت دادى، و از عدلت بر من گستردى، و مرا در سایه رحمتت زنده داشتى روزى من فرما، این است ماه پیامبرت، آن سرور فرستادگان، شعبانى که آن را به رحمت و رضوانت پوشاندى، ماهى که رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) در روزه دارى و بپادارى عبادت در شبها و روزهایش، تا هنگام مرگ، با تمام توان کوشش مىکرد، تنها براى فروتنى در برابرت و گرامى داشت ماه شعبان، خدایا! ما را در این ماه به پیروى از روشش، و رسیدن به شفاعتش یارى فرما، خدایا! او را برای من شفیعى با شفاعت پذیرفته، و راهى روشن به سویت قرار ده، و ما را پیرو او گردان، تا آنگاه که تو را در قیامت دیدار کنم، در حالیکه از من خشنو باشى، و از گناهانم چشم پوشى، و رحمت و رضوانت را بر من واجب کرده و مرا در بهشت و جایگاه خوبان درآورده باشی.
رابطه خودتان را با خدا بهوسیله دعا و ذکر تقویت کنید
«به خدا توکل کنید. از خدای متعال توفیق بخواهید. رابطهتان را روز به روز با معنویت و خدای متعال تقویت کنید. مبادا اشتغالات کاری، شما را از ذکر و توجه و پرداختن به معنویات باز بدارد! یعنی یکی از خطرها این است که در عملزدگی غرق بشویم و از آن ارتباط قلبی خودمان غافل بمانیم.
آن چیزی که پشتوانه نشاط و شور و شوق و تحرک و توفیق ماست، کمک الهی است. کمک الهی را باید به معنای واقعی کلمه از خدا خواست و از خدا طلب کرد. هم باید نعمات الهی را شکر کرد و هم اینکه ازدیاد و دوام و استمرار آن را از خدای متعال طلب کرد و خواست.
لذا این احتیاج دارد به توجه؛ این ایام ماه شعبان را مغتنم بشمارید. در این صلوات شریف (صلوات شعبانیه) ظهرها می خوانید:
«الّذی کان رسولاللَّه - صلّی اللَّه علیه و اله - یدأب فی صیامه و قیامه فی لیالیه و ایّامه بخوعا لک فی اکرامه و اعظامه الی محلّ حمامه»
یعنی پیغمبر تا لحظه مرگ هم ماه شعبان و روزها و شبهای شعبان را گرامی می داشتند و همه شعبان ها در زندگی آن بزرگوار اینطور بود؛
سنت این بزرگوار را در این ماه انشاءاللَّه ادامه بدهید؛ توجه، دعا، ذکر و آماده شدن برای ورود در ماه مبارک رمضان.» (مقام معظم رهبری)
انتهای پیام / 137