قم نيوز : قم نگار: در سالیان دور پرورش آبزیان در سطح استان امری غیرعادی بود اما امروزه علاوه بر مراکز قبلی شاهد افتتاح بیست و یک مجتمع دیگر بودهایم و در آیندهای نزدیک شاهد فراگیر شدن یک کار بزرگ ملی خواهیم بود.
به گزارش قم نگار، با وجود اینکه قدمت پرورش انواع ماهی در جهان به حدود سه هزار سال پیش باز میگردد اما این فعالیت در کشور ایران در سال ۱۳۰۱ آغاز شد که با افزایش جمعیت آبزیان و نیاز روز افزون بشر به مواد مغذی، صید اینگونه ماهیها افزایش یافت و با ادامه این روند شاهد کاهش حجم ذخایر آبی شدیم.
عوامل ذکر شده دست به دست هم دادند و پرورش آبزیان را به سمت محیطهای قابل کنترل سوق داد به میزانی که با شناسایی مناطق مختلف، مزارع پرورش ماهی و شیلات بیشماری در سطح کشور فعالیت خود را آغاز کردند.
اگرچه در زمانهای خیلی دور مصارف ماهی بسیار اندک بود اما در زندگی کنونی به مصاف تغییر ذائقه مردم، با رواج بیشتر استخرهای پرورش دهنده، ماهی هم در سبد غذایی آنها جای گرفته است.
این افزایش مصرف تا حدی بود که علاوه بر استانهایی با اقلیم مناسب در استانهایی مانند قم که آب و هوای خشک و کویری بر آن حکمفرماست تلاش مسئولان و کشاورزان در این زمینه بینتیجه نماند و در سالهای أخیر شاهد مبدل شدن این استان به یکی از مناطق پرورش دهنده آبزیان بودیم.
علاوه بر آن اشتیاق کشاورزان و دامپروران استان در پرورش ماهی موجب شد این استان در پرورش ماهی خاویار و سفید در ردههای نخست کشور قرار گیرد.
استان قم در پرورش ماهیهای خاویار، سفید، قزل آلا و انواع ماهیهای زینتی به سیستمهای مکانیزه اکتفا کرده و در تولید و گسترش ماهیهای قزل آلا به موجب رونق روز افزون آن طرفداران ویژه خود را داراست.
* روشهای مکانیزه را در آبزیپروری علی اکبر سیدین یکی از کشاورزان بخش قمرود است که سالیان سال در این منطقه با کشاورزی امرار و معاش کرده است. وی میگوید: با آگاهی از نحوه پرورش آبزیان و شیوه مدیریت آنها به این حرفه علاقمند شدم و تا به امروز نزدیک به دو سال است که این فعالیت را دنبال میکنم.
این کشاورز ضمن اشاره به روند رو به رشد تولید ماهی از استخرهای دو منظوره این بخش اظهار کرد: با توجه به اینکه منابع آبی استان رو به اتمام است با مجهز ساختن مراکز تولید ماهی در این بخش به سیستمهای مکانیزه در تمام فصول قادر به تولید ماهی هستیم. حتی بهمنظور بهینه سازی در مصرف آب از آب خروجی استخرها در آبیاری مزارع بهره میبریم.
وی در ادامه گفت: در سال اول ورود به این حرفه به دلیل عدم آشنایی با روشهای نوین آبزی پروری و بکارگیری شیوههای سنتی قدیمی میزان تولید ما ۲۰ تن بود که در سال گذشته با بهره بردن از سیستمهای مکانیزه این تولیدات به ۸۰ تن رسید.
سیدین در خصوص علت اصلی افزایش تولید ماهی در این مجتمع بیان کرد: در شیوههای مکانیزه از اضافه شدن مواد پاک کننده و شیمیایی به استخر جلوگیری میشود و به این دلیل است که ماهیهای تولیدی ما سالمتر بوده و حجم انبوهتری را شامل میشوند.
وی در ادامه استفاده از دستگاههای هوادهی و اکسیژن دهی به آب را در تولید بیشتر خود مؤثر دانست و بیان کرد: به منظور تهویه و گاززدایی و پیشگیری از اشباع شدن گاز نیتروژن از آبهای زیرزمینی این دستگاهها را در استخر تعبیه میکنیم و در نهایت آب مصرفی سیرکوله شده و مجددأ برای پرورش ماهی استفاده میشود.
این پرورش دهنده ماهی مزایای روش مکانیزه را در مقابل شیوههای قدیمی مورد توجه قرار داد و یادآور شد: استفاده بهینه از منابع آبی، استفاده حداکثری از ظرفیت تولید مزارع، کاهش هزینه تولید و ارتقاء سود آوری، کاهش ریسک تولید، جلوگیری از آلودگی محیط زیست، کاهش وابستگی مزارع به تغییرات پارامتری فیزیکوشیمیایی و... از اهداف به کارگیری روشهای نوین است.
علی گل محمدی هم یکی از مهندسان کشاورزی مجتمع جوادالائمه در منطقه قمرود استان است. وی در گفتوگو با خبرنگار فارس ضمن اشاره به افزایش صادرات ماهیهای این مجموعه میگوید: با علاقه وافری که به این شغل داشتم در سال ۸۰ در این مجتمع فعالیت خود را شروع کردم. خوشبختانه در این مدت هرساله بیش از ۱۰۰ کیلو ماهی خاویار و دهها تن گوشت مازاد بر نیاز استانی به دیگر استانها ارسال میشود.
وی ضمن اشاره به قدمت ۲۰ ساله پرورش ماهی خاویار در ایران اضافه کرد: اگرچه این پرورش ۲۰ سال پیش به طور غیررسمی در کشور شروع به فعالیت کرد اما به طور مستقل حدود ۱۰ سال است که فعالیت خود را آغاز کرده و نخستین پرورش دهنده آن هم استان گرمسیر قم بوده است.
وی با اشاره به صادرات محصول تولید شده به خارج از کشور بیان کرد: این نوع پرورش با بهرهمندی از روشهای نوین، صرفه اقتصادی خوبی را برای ما به دنبال دارد، علاوه بر این با قابلیت تولید مثل زیاد فعالیت اندک ما زود بازده است و در پایان وجود بازار مناسب برای این محصول انگیزه را برای ادامه کار زیاد میکند.
این مهندس کشاورزی شیوع ویروس را در بین آبزیان از جمله علل اصلی وارد آمدن خسارت به مجتمع دانست و گفت: در صورت مبدل شدن استخر به گندآب و ورود کوچکترین آلودگی به آب، ویروس در بین آبزیان منتقل شده و به سرعت رشد مییابد و در صورت نداشتن بیمه و عدم شناسایی به موقع بیماری توسط دامپزشکان خسارت وارده به مجتمع چندین برابر شده و کل درآمد اقتصادی به در میرود.
* توسعه اقتصادی نتیجه افزایش مراکز آبزیپروری با رشد کنونی جمعیت نیاز هم به پروتئین حیوانی فزونی مییابد و در این میان پرورش آبزیان در مقایسه با حیوانات پرورشی دیگر اهمیت بیشتری دارد از این نظر در استان قم با وجود مراکز متعدد بی شمار در پرورش ماهی، پروژه استخر دو منظوره دیگری برای پرورش ماهیان سردابی با حضور استاندار افتتاح شد.
این استخر با استقرار در کیلومتر سه جاده قم به جنت آباد مساحتی بالغ بر ۳۴۰۰ متر مربع و حجم ۹۴۰۰ متر مکعب را به خود اختصاص داده که سالیانه توان تولید بیش از ۵۰ تن ماهی قزل آلا را دارد.
حمید محمدی از کارشناسان شیلات با بیان اینکه سرمایه گذاری قابل توجه در حوزه آبزیپروری، زمینه اشتغالزایی را برای تعدادی از جوانان فراهم آورده است گفت: در روشهای جدید ضمن استفاده بهینه از منابع و امکانات گامی مؤثر در توسعه اقتصادی میتوان ایفای نقش کرد.
وی افزود: در سالیان دور پرورش آبزیان در سطح استان امری غیرعادی بود اما امروزه علاوه بر مراکز قبلی شاهد افتتاح ۲۱ مجتمع دیگر بودهایم و در آینده ای نزدیک شاهد فراگیر شدن یک کار بزرگ ملی خواهیم بود.
این کارشناس شیلات عزم همگانی را در توسعه اقتصاد استان ضروری برشمرده و آبادانی کشور را در گرو فعالیت و پشتوانه تمام نهادها میداند.
به امید آنکه با تکیه بر تذکرات مسئولان و با همکاری دیگر نهادهای مرتبط، پرورش آبزیان همگانی شده و این کار هم مانند بسیاری دیگر از امور فرهنگسازی شود تا در آینده ای نزدیک با مدیریت و بسیج همه جانبه شاهد افزایش تولیدات در این بخش باشیم.