قم نيوز
: قم نیوز: برای چندمین بار آلودگی هوای شهر قم از مرز خطرناک هم گذشت.
پایت را که صبح از در خانه بیرون می گذاری چشمت به آسمانی خاکستری می افتد، با وزش هر بادی که بلند می شود لایه ای ازگرد و خاک لباس هایت را تزئین می کند، نفس شهر تنگ می شود با هر سرفه اش گرد و خاک بالا می اورد، چشم هایت به سوزش می افتد و جلو راهت را نمی توانی ببینی.... این ها داستان و غصه که نه، حال و روز این روزهای مردم قم و همه شهرهای درگیر با موجودات مزاحمی به نام ریزگرد است، مهمانان ناخوانده ای که حالا به نظر می رسد که صاحبخانه شده اند.
مهمان ناخوانده ای به نام ریزگرد
بحث از ریزگردها و تبعات ناگوار آن این روزها دیگر بحث جدیدی نیست، سال هاست که در هر کیمته و کارگروه و جلسه استانی و شهری از آن بحث می شود و در رسانه ها از آن گفته می شود و آلودگی این روزهای شهر به گردن این ذرات ریزی می افتد که خود حاصل دستان این بشر دو پاست که تیشه ای برداشته و ریشه جان طبیعت را می زند.
آن طور که سید محمد سجادی مدیر کل منابع طبیعی استان قم می گوید دشت مسیله استان قم یکی از کانون های اصلی ریزگرد در کشور است، دشتی که با مدیریت ناصحیح و استفاده نابه جای انسان امروز در آستانه خشکی کامل و در شرایط بحرانی قرارگرفته است.
به گفته وی استان قم دارای یک میلیون و 123 هزار و 750 هکتار مساحت است که حدود 400 هزار هکتار آن بصورت بالقوه مستعد بیابانی شدن است، 176 هزار هکتار آن بیابان است که 105 هزار هکتار از این مقدار نیز بیابان هایی هستند که بصورت کانون های بحرانی و یا به شکلی ناپایدار درآمده اند که هنگامی که در معرض باد قرار می گیرند می توانند منشا تولید ریزگرد شوند که از این مقدار دشت مَسیله مساحتی حدود 50 هزار هکتار را شامل می شود.
دشت مسیله در بحران
بحران دشت مسیله امروز در حالی گریبان مردم قم را گرفته است که این وضعیت اگر کنترل نشود آینده ای ناگوار تر انتظارش را می کشد، به اعتقاد عباس جعفری کارشناس محیط زیست که پایانامه ی خود را با موضوع بحران دشت مسیله ارائه کرده است، بحران های زیست محیطی دشت مسیله آنچنان که ادعا می شود در نتیجه تغییرات اقیلمی نبوده ودخالت انسان در زیست بوم منطقه بیشترین تاثیر را در شکل گیری بحران های اخیر داشته است.
جعفری با اشاره به اینکه کشور ایران و استان قم اساسا درمنطقه خشکی از زمین واقع شده است، اظهار کرد: بر اساس پیش بینی ها در سال 1400 دچار فشار ناشی از کمبود آب در کشور خواهیم شد، در حال حاضر66 درصد ذخایر آبی مصرف شده، در استان قم این شرایط حاد تر است ، سد هایی ایجاد شده که ورود آب را به استان قطع کرده است و روان آب ها و حق آبه های قانونی کشاورزان هم در نتیجه آن قطع شده است.
با وجود اینکه در بسیاری از مناطق دشت مسیله شرایط بحرانی اعلام شده اما کشاورزی در این منطقه به شدت رشد کرده است جعفری این مسئله را یکی از دلایل بحرانی تر شدن شرایط دشت مسیله دانسته و معتقد است رشد روز افزون جمعیت در استان قم را هم یکی از دلایل بحران های زیست محیطی است، جمعیت استان در سال های اخیر به سرعت افزایش پیدا کرده و 8 برابر شد که 50 درصد این جمعیت بین سنین 15 تا 70 سال قرار دارند که احتمالا مصارف آب بیشتری خواهند داشت.
رشد بی رویه جمعیت
این رشد بی رویه جمعیت در استان قم در حالی بوده است که به گفته این کارشناس محیط زیست بر اساس بررسی های استان قم جمعیت 280 هزار نفری را می تواند تحمل کند. همیشه دخالت انسان در اکوسیستم های طبیعی تعادل را به هم می زند، دریاچه ارومیه و حالا دشت مسیله در استان قم تنها نمونه هایی از دستکارهای طبیعت توسط انسان است که آسیب و تبعاتش گریبان خودش را خواهد گرفت، آن طور که جعفری می گوید یکی از اقداماتی که برای پیشبرد این بحران انجام شد انتقال آب بین حوزه ای بود که اقدام درستی نبوده و نقش مسکن را ایفا کرد.
به گفته این کارشناس محیط زیست جنگل های بومی آن منطقه به سرعت کوچک تر می شود، یکی از مهم ترین عواملی که سبب می شوند که زیست بوم ها برگشت پذیر باشند همین پوشش گیاهی و مراتع است که در این منطقه بیشتر از قبل از بین می رود.
وی با تاکید بر اینکه 92 درصد برداشت آب از سفره های آب زیرزمینی مختص کشاورزی است بیان می کند: در بحث های محیط زیستی هم امروز سرانه جی دی پی خیلی مطرح نیست و اچ دی پی جایگزین آن شده است، و باید ببینیم که آیا امروز کشاورزی در استان قم با این شرایط باید ببینم تاچه اندازه ضرورت دارد.
جعفری با بیان اینکه بخش عمده تخریب دشت مسیله به دلیل خشکسالی هیدرولوژیکی بوده است، بیان کرد: به این معنا که با اقدامات نادرست و با دست خودمان تشدید سبب ایجاد این بحران شده ایم، منابع آبی را بیش از حدی که ورودی داریم برداشت می کنیم و مدیریت درستی در حوزه آبخیر نداریم و در نتیجه منطقه را به شدت به سمت خشکی پیش می بریم.
نابودی سفره های آب زیرزمینی
کارشناس محیط زیست افزود: با توجه به همه این شرایط سطح زیر کشت این منطقه در حال رشد است، ما هنوز از آستانه تحمل منطقه فرا نرفته ایم واگرسریع وارد عمل شده و از شعار دادن ها بپرهیزیم می توانیم جلوی پیشرفت این بحران را بگیریم. وی با اشاره به اینکه فرونشست شدیدی در سفره های آب زیرزمینی دیده می شود، اظهار کرد: اگر سفره های آب زیرزمینی ما نابود شود، در آینده عملا اگر باران ببارد هم دیگر ذخیره صورت نمی گیرد.
جعفری با اشاره به اینکه اقداماتی در استان قم صورت میگیرد که مبتنی بر آمایش سرزمین نیست، تاکید کرد: دشت مسیله قم نسبت به ارومیه یک سری ویژگی هایی دارد که باید برجسته شود، دشت مسیله از لحاظ امنیتی شرایطی را برای کشور ایجاد می کند که تهدید بسیار بالایی برای کشور محسوب می شود.
وی افزود: این دشت در مرکز کشور است و 25 درصد جمعیت کشور دور این منطقه است و ریزگردها استان های مختلف از جمله تهران، سمنان و البرز و بعد از آن کل کشوررا تحت تاثیر قرار می دهد و در نتیجه در آینده شرایط زیست محیطی کشور به حدی بحرانی می شو که ایران نیاز به جنگ ندارد و بنیاد های زیستی خودشان را محدود می کنند.
اداره کل محیط زیست استان امروز را آلوده ترین روز در سال 95 عنوان کرد و به مردم توصیه کرد فقط در موارد ضروری از خانه خارج شوند، به نظر می رسد که این پیام را این روزها بیشتر خواهیم شنید، باید امروز تنها در موارد ضروی از خانه خارج شویم چون زمانی به قدر ضرورت آب را استفاده نکردیم، از قدیم هم که گفته اند خودکرده را تدبیر نیست. انتهای پیام/
آخرین عناوین
