قم نيوز
: قم نیوز:آنچه می‌تواند قم را به وضعیت غنای گذشته از نظر تنوع زیستگاه‌ها و گونه‌های جانوری و گیاهی بازگرداند، تلاشی همگانی برای تحقق نظام جامع حفاظت از محیط زیست است.
چهارشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۱۲:۵۳
کد مطلب : 28781
منبع : خبرگزاری فارس
به بهانه تشکیل زنجیره انسانی به دور تالاب حوض سلطان در قم
احیای غنای زیست محیطی قم نیازمند همتی جمعی
این کار علاقمندان به تالاب‌ها و حراست از زیست‌بوم‌های طبیعی، هرچند اقدامی ابتکاری محسوب نمی‌شود و در گذشته و دیگر نقاط کشور و در مورد موضوعات گوناگون، حلقه‌های انسانی تشکیل شده است اما به دلیل شرایط ویژه قم از نظر آب و هوایی و اینکه خشکسالی‌های چند ساله اخیر، سبب از بین رفتن پوشش گیاهی در برخی مناطق شده و عوامل انسانی هم موجب تخریب بعضی زیستگاه‌ها شده‌اند، تصمیمی به موقع و هشدار دهنده به شمار می‌رود چه اینکه با وجود کم آبی و مشکلات ناشی از آن، هنوز بسیاری از مردم به این مقوله توجه کافی ندارند و علاوه بر این در حفاظت از میراث طبیعی محیط زیست، نه تنها تلاشی نمی‌کنند بلکه در راستای تخریب آن نیز کارهایی نه شاید از روی قصد و غرض، اما به دلیل ناآگاهی و کم اطلاعی از شرایط موجود انجام می‌دهند.
در مورد این اقدام جالب و در عین حال تاثیرگذار با محمود علی رکنی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم به گفت‌وگو نشستیم؛ وی در این زمینه گفت: «نزولات آسمانی طی سال‌های اخیر در قم کاهش محسوسی داشته و آثار شدید آن را در قطع حقابه‌های زیست محیطی رودخانه‌ها و تالاب‌ها قم مشاهده می‌کنیم؛ خشکیدن تدریجی تالاب‌ها و به وجود آمدن نمک‌زارهای وسیع، تنها بخشی از خساراتی است که به واسطه این کم آبی‌ها متحمل خواهیم شد و آثار آن هم مشهود است. حقیقت آن است که این امر آسیبی جدی به محیط زیست محسوب شده و در ادامه، افزایش میزان ریزگردها و غبار در فضای شهر قم را هم در پی خواهد داشت که موجب می‌شوند سلامتی مردم به خطر بیفتد و هوایی نامطلوب برای تنفس داشته باشیم».
از رکنی در مورد عوامل و راهکارهای جلوگیری از بروز چنین خطراتی هم پرسیدیم و او در جواب عنوان کرد: «همکاری و مشارکت همگانی که برخاسته از تعهد و دلسوزی نسبت به محیطی که در آن زندگی می‌کنیم باشد، مهمترین نیاز محیط زیست است؛ به عبارتی احیای زیست‌بوم‌های موجود در استان و تلاش برای تامین حقابه‌های زیست محیطی با همکاری نهادهای مسئول مهمترین کاری است که باید انجام شود که در این بین، مدیریت و برنامه‌ریزی از سوی مسئولان و صرفه‌جویی و نگاه آینده‌نگرانه از سوی مردم دو بال موفقیت برای اجرای طرح‌های زیست محیطی به شمار می‌روند».
البته بر اساس آمارهای موجود، چندی است به واسطه تصمیم‌گیری‌های صحیح و تدابیر مناسبی که اندیشیده شده، برنامه‌ریزی‌های موثر و وسیعی در راستای حفاظت از محیط زیست قم صورت گرفته و وضعیت قم از این نظر بهتر شده است هرچند به منظور تحقق اهداف پیش‌بینی شده، نیازمند حفاظت اصولی و هوشمندانه از محیط زیست هستیم که علم و فناوری روز، ابزار کار این مهم محسوب می‌شوند.
در حال حاضر آنچه برای حراست از میراث زیست محیطی قم، بیشتر و مهمتر از همه چیز است، بهره‌مندی از علم و دانش و فعالیت‌های پژوهشی و کارشناسانه بوده و هرچند محدودیت‌هایی از نظر منابع مالی و انسانی در ادارات ذیربط وجود دارد ولی مدیریت صحیح و جهادی می‌تواند بار دیگر تاثیر خود را بر موفقیت در امور بگذارد و نشان دهد خواستن، توانستن است.
وقتی طبیعت در مقابل تخریب‌های انسانی کم می‌آورد
«طاهر مقدس‌پور» یکی از شهروندان قمی است که دغدغه‌های زیست محیطی هم دارد و برای آینده قم از این منظر نگران است؛ وی درباره وضعیت کنونی قم از نظر محیط زیست و نقش مردم برای حراست از مواهبی که هم اکنون در اختیارمان هستند اما رو به نابودی می‌روند می‌گوید: «روزگاری انسان‌ها گمان می‌کردند طبیعت آنقدر قوی است که هر چقدر تخریب شود می‌تواند به سرعت خود را بازسازی کند و شاید این تصور آن زمان که صنایع پیشرفت چندانی نکرده بودند درست بود ولی وقتی به ازای هر دو یا سه نفر، یک اتومبیل در شهرمان تردد می‌کند، دودش به یقین به چشم کسی نخواهد رفت جز خودمان؛ می‌خواهم بگویم اگر یک ماشین به قم اضافه شود، به معنای کمبود هوا برای نفس کشیدن چند نفر از ما خواهد بود. حال موارد دیگر از قبیل هدر رفت آب، استفاده بیشتر از ملزومات غیر ضروری که حاصل نابودی محیط زیست از جمله درختان هستند و مواردی از این دست را حساب کنیم، می‌بینیم طبیعت در مقابل انسان کم آورده و شتاب آلودگی و تخریب محیط زیست بیشتر از قدرت زایندگی و بازسازی طبیعت است».
شاید در ابتدای امر، تخریب محیط زیست از هر نظر به نفع انسان امروز باشد چه اینکه تا می‌تواند از منابع موجود بهره می‌برد و چند صباحی به خوبی زندگی می‌کند و بی توجه به سهم آیندگان از این منابع، تنها به منافع شخص یا اجتماع حال حاضر خود بیندیشد اما به یقین نسل فردا سئوالاتی جدی از پدران و مادران خود در این زمینه خواهند داشت.
بر همین اساس به سراغ دانش‌آموزانی رفتیم که نقش چندانی در تخریب محیط زیست ندارند یا اگر دارند به دلیل زندگی‌هایی است که بر آنها تحمیل شده و هنوز خودشان تصمیم نگرفته‌اند که چگونه از مواهب طبیعی استفاده کنند.
علامت سئوال‌های زیست محیطی پیش روی نسل فردا
«صادق شهریاری» دانش‌آموز دوره اول دبیرستان است که از محیط زیست فقط آنچه را در کتاب‌های درسی خوانده یا چند مستند تلویزیون، در دایره اطلاعات خود دارد؛ وی می‌گوید: «اینکه می‌گویید ما هم سهمی از آینده داریم را قبلا شنیده بودم ولی در مورد همه ابعاد آن فکر نکرده‌ام؛ اینکه درختان برای من و هم نسلان من هم هستند، هوای پاک حق ماست و از این دست مسائل، واقعا فکرم را مشغول می‌کند و اینکه حالا می‌فهمم چرا برای برخی آنقدر مهم است که بخشی از جنگل‌های فلان منطقه دنیا در آتش سوخته و حال اینها برای اعتراض به آن، در مقابل سازمان‌های بین‌المللی تجمع می‌کنند و اخبار هم آنها را نشان می‌دهد. اگر واقعا این حقی است که برای ما گذاشته شده، نباید بزرگسالان امروز همه آن را هدر بدهند یا به نفع خودشان مصرف کنند، دریاچه‌ها، تالاب‌ها، درختان، رودخانه‌ها، دریاها، جنگل‌ها و حتی کویرها حتما با هدفی آفریده شده‌اند و خداوند هم کار بیهوده نکرده که آنها را خلق کرده بنابراین اگر هر یک از آنها کم شوند یا آسیب ببینند حتما بخشی از زندگی انسان در حال و آینده هم مختل می‌شود».
این علامت سئوال‌هایی که در ذهن کودکان و نوجوانان امروز ایجاد شده باید با پاسخی منطقی روبه‌رو شوند؛ رکنی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم در این خصوص گفت: «چالش‌های زیست محیطی در قم فراوان هستند که یکی از آنها وجود ریزگردهاست که دلیل آن را هم می‌توان در عدم تامین حقابه‌های زیست محیطی تالاب‌ها و رودخانه‌ها و خشکسالی‌های اخیر جستجو کرد؛ بر اساس بررسی‌ها و آمایش‌های صورت گرفته، کانون‌های اصلی گرد و غبار بیشتر در اطراف شهر قم و دشت‌های شمال و شرق استان قرار دارند که به طور مستقیم روی آب و هوای قم تاثیر می‌گذارند به همین دلیل باید نسبت به تامین حقابه‌ها اقدامی جدی کرد تا بیش از این شاهد گسترش کانون‌های منشأ ریزگردها نباشیم».
احیای وضعیت مطلوب گذشته قم از نظر زیست محیطی
محیط زیست اما محدود به پوشش گیاهی و تالاب‌ها نمی‌شود؛ اگر هر یک از اجزای زیست‌بوم‌ها حذف یا با مشکلی مواجه شوند، بر زندگی آدمی تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم می‌گذارند. یکی از این اجزا، گونه‌های جانوری موجود در زیستگاه‌های طبیعی هستند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم این موضوع را هم مورد اشاره قرار داد و گفت: «مدیریت تنوع زیستی که شامل گونه‌های جانوری و گیاهی می‌شود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا ذخایر ژنتیکی منطقه را دچار تغییر می‌کنند بنابراین حراست و حفاظت از حریم طبیعت و جانوران باید جزو برنامه‌های زیست محیطی قرار گیرد؛ در گذشته نه چندان دور، شاهد غنای زیست‌بوم‌ها و تنوع گیاهی و جانوری در استان قم بودیم ولی بی‌توجهی در حراست از زیستگاه‌ها موجب شد آن وضعیت با آسیبی جدی روبه‌رو شود ولی اگر مدیریت صحیحی داشته باشیم و در عین حال، حمایت و همکاری از سوی همه دستگاه‌های مسئول تقویت شود، احیای آن شرایط دور از دسترس نخواهد بود. البته مشارکت مردمی در این زمینه بسیار حائز اهمیت است و رسانه‌ها هم باید اطلاع‌رسانی کافی را داشته باشند تا در نهایت به نظامی جامع در امر حفاظت از محیط زیست دست پیدا کنیم و آیندگان، جور بی‌مسئولیتی و کم توجهی ما را نکشند».
آنچه در قم در حال رخ دادن است اینکه منشأ و کانون ریزگردها گسترش یافته و برخی گونه‌های جانوری و گیاهی نیز در خطر قرار گرفته‌اند، توقعاتی که نسل فردا از ما دارد و توصیه‌هایی که مسئولان امر دارند در کنار تاکیدات مراجع تقلید و بزرگان دینی، مبنی بر وجوب حفاظت از محیطی که در آن زندگی می‌کنیم، مسیری روشن را پیش روی ما گذاشته است، حال باید دید تا چه اندازه به این مهم پایبند بوده و وظیفه خود را در قبال طبیعت انجام می‌دهیم.
انتهای پیام/136
آخرین عناوین
