سوختن سلامتي در تنور فست‌فود

به گزارش قم نيوز، سراسیمه وارد شد و خواسته‌هایش را با چند لب بهم زدن گفت. در فاصله‌ای که او هم مثل بقیه اشتهاي بيشتري براي خوردن پيدا کرده بود، سری به اطراف چرخاند. نگاهش هاج و واج به تابلوهایی که هیچ نشانه‌ای از آرامش نبود ماند. هیچ چیز جز ترویج فرهنگ غربی را به یادم نمی‌آورد. نور هالوژن‌ها چشم‌هایش را نوازش می‌کرد. رنگ قرمز و مشکی دیوارها، میز و صندلی نمایانگر جنب و جوش تحت کنترل بود.

بوی پنیر پیتزا با فلفل دلمه‌ای، قارچ و همبرگر، دریای آرام دهانش را طوفانی می‌کرد. پاهایش کم کم داشت سست می‌شد که به طرف میز سلف غذا برود اما وقتی یاد ضررهایش افتاد محکم تر از قبل پاهایش را بهم فشرد که نکند از یاد ببرد خوردن و لذت چند دقیقه ای به سلامت عمر و جان آدمی نمی ارزد.

ولوله‌اي براي خوردن فست فود به پا بود. خيلي‌ها با خیال راحت و به دور از دغدغه‌های چاقی، پیتزا و فست فود می‌خورند، بدون اینکه به ضررهای اين خوراكي‌ها توجه ای داشته باشد.

در فکر بود که مرد سیاه چهره‌ای که در نگاهش حسی جز پشیمانی نبود نظرش را جلب کرد. به طرفش رفت. سریع خودش را جمع و جور کرد. بدون هیچ مقدمه ای گفت: روزگاری کارم بود هر روز و هر شب اينجا مي‌آمدم، حالا حتی نمی‌توانم ذره ای از غذاهای آماده را در دهانم بگذارم. دکتر منعم کرده است.

با نشستن در این مکان ها و شنیدن بوهای متنوع، قند در دلم آب می‌شد و دریغ از این که، روزی این آب شدن قند دلم، کار دستم دهد. هر روز به هوای آن روزها می‌آیم تا از یاد نبرم رعایت نکردن و خوردن بی رویه فست فود و غذاهای آماده قند خونم را سر به فلک کشانده است.

سر و صدای امیرعلی نگاهش را به طرف میزشان کشاند. تولد پنج سالگی اش بود. با پدر و مادرش، خوشحال بودند و اسم تمام غذاهای فست فودی را از بر.

با دیدن او یاد کودکی‌اش افتاد. یاد آن روزهایي که پدر بزرگش برای بهترین کارش جایزه‌ای جز بردن او به دیزی سنگی رفیقش نداشت و در راه زیر لب برایش می خواند «آبگوشت به این لذیذی / پس زنده باد دیزی». فضایی که جایش را هیچ یک از این فضای فست فودی پر نمی‌کند، صفایی که روی تخت چوبی پوشیده از فرش گلیمی با نقش ماهی در هم به میهمانان انتقال می کرد، هیچ پیتزا فروشی قادر به انتقال آن نیست.

پدر بزرگش با حاج عباس گل می‌گفت و گل می‌شنيد و او به رسم ادب گل‌های قالی را می‌شمرد و هر از گاهی هم به صدای فواره حوض آبی وسط حیاط گوش می‌داد.

بوی دارچین روی آبگوشت صبرش را طاق کرده بود. هنوز چرخاندن سینی که روی سر شاگرد سرخ و سفید حاج عباس بود در ذهنش دور می‌زد. دیزی سنگی، گوشت کوب و پیازی که هر وقت مشت خوردنش را می‌دید لذت مي‌برد.

يك لحظه به خود آمد. حالا دیگر بوی هیچ چیز اشتهایش را تحريك نمي‌كرد. دلش به هوای بوی آبگوشت حاج عباس پر می‌کشید. فهمید که چقدر از آن سال‌ها دور شده است و دستانش به گرفتن غذای انگشتی که نام دیگر آن فست فود است عادت کرده‌اند...

غذاهاي انگشتي كه جولان مي‌دهند

اگر کمی به رفتار شهروندان اطرافمان نگاه كنيم ضررهای این غذاهایی به ظاهر لذیذ و فرهنگ غلط غذایی که در جامعه ما حاکم شده است به وضوح نمايان مي‌شود.

خوردن فست فود در چند سال اخیر بین مردم رشد چشمگیری داشته است زیرا مردم جامعه به دلیل مشغله کاری و وقت گیر نبودن این غذاها که بدون قاشق و چنگال و بشقاب سرو می‌شود و عمدتا به شکل ساندویچ است و به سرعت تهیه و مصرف می‌شود،تمایل پیدا کرده اند.

این غذاها با ظاهر و طمع جذاب با ذائقه مردم که به سمت غذاهای چرب، شور و شیرین رفته است، سازگاری دارد و موجب عادات غذایی نادرستی مانند پرخوری، کم تجربگی، سکته، فشار خون بالا، چربی خون و انواع سرطان می‌شود.

فست فود با انواع گوناگونی شناخته مي‌شوند كه شامل ساندویچ، سیب زمینی سرخ کرده، مرغ سوخاری، انواع پیتزا، هات داگ، سوسیس و کالباس و... هستند.

از بین این غذاها سوسیس و کالباس شایع‌ترین نوع غذای آماده است که اگر به صورت استاندارد آماده شود دارای فواید و همچنین ضرر زیادی است که مصرف بی‌رویه این غذا به علت نمک بالای موجود در آن، جذب کلسیم و پروتین در بدن را کم و در نهایت باعث پوکی استخوان می‌شود. اما ادویه‌ها در غذاهای آماده از خواص خوبی برخوردار هستند که از سکته قلبی و سرطان جلوگیری می‌کنند.

نیتریت‌ها و نیترات‌ها و فسفات‌ها ترکیباتی هستند که براي حفظ رنگ و طمع سوسیس و کالباس به آن اضافه می‌شوند اما متاسفانه این دو ماده (نیتریت و نیترات) در بدن تبدیل به ماده‌ای سرطانی به نام نیتروزامین می‌شود.

بسیاری از نیتروزامین‌ها در ایجاد تومور بدخیم موثر هستند و موجب سرطان معده و روده می‌شود که در دنیا سرطان روده به دلیل مصرف بی‌رویه غذاهای آماده به ویژه موادغذایی غیر استاندارد به شدت افزایش یافته است. در شهر قم سرطان معده بعد از سرطان پوست شیوع پیدا کرده است.

اسیدهای چرب اشباع شده بالا و ویتامین‌ها و مواد معدنی اندک در دراز مدت در این غذاها خطر ابتلا به فشار خون را بالا می‌برد.

نان ساندویچی و خمیر پیتزا موجود در غذاهای آماده بدون سبوس است که باعث کاهش دریافت فیبر مورد نیاز بدن می‌شود. انواع چاشنی و سس همراه غذای آماده، محرک اشتها و ترشح اسید معده و حرکات سیستم گوارشی هستند.

نوشیدنی‌هایی که به همراه این غذاها سرو می شوند از جمله نوشابه عوارضی چون اضافه وزن، خرابی مینای دندان، سیری زودرس، اختلال در هضم غذا و بی اشتهایی برای وعده اصلی غذا و... را به دنبال دارد.

اسید سیتریک در نوشابه باعث کاهش جذب کلسیم و مواد غذایی می شود و مصرف نوشابه گازدار در پیش فعالی کودکان موثر است.

تحقیقات نشان می‌دهد با وجود آگاهی که مردم از ضررهای غذاهای آماده دارند اما ۴۲ درصد در هفته ۲ بار فست فود می خورند و ۴ درصد روزانه نوشابه مصرف می کنند.

با وجود چشمگیر بودن طمع و بوی فست فود و تجربه خوب از مصرف آنها با شنیدن اسم این غذاها بزاق دهان ترشح می شود و افراد به سرعت به سمت این غذاها کشانده می شوند.

غذاهاي سنتي جايگزين فست فودها شود

علی اکبر حق ویسی کارشناس مسئول تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان قم که سالها در زمینه تغذیه سالم فعالیت دارد در گفتگو با خبرنگار مهر، از مشغله فراوان و وقت گیر نبودن غذای آماده و فرصت نداشتن انسان در رسیدگی به سلامت خود و ارزان تر بودن این غذاها از سایر غذاها می‌گوید: غذاهای فست فودی چشمگیر هستند و مردم به دنبال غذاهای شیک و آسان هستند.

وی افزود: بر اساس همین منطق و با توجه به تحقیقات علمی و روانشناختانه‌ای که در زمینه ذائقه مردم انجام شده است فست فود در زندگی و وعده های غذایی افراد وارد شده است.

حق ویسی با تاكيد بر لزوم استفاده نکردن از غذاهای آماده، به نقش مادران در اين زمينه اشاره كرد و گفت: نقش مادران در تهیه غذای سالم و ساده و پرهیز از مصرف نوشابه گازدار و فرهنگ سازی استفاده از تغذیه سالم و مناسب اهمیت و ارزش بالایی دارد.

به عقیده این کارشناس، غذاهای سنتی باید سریع آماده و خوشمزه طبخ شوند که جایگزینی برای انواع فست فودها باشند.

وی ادامه داد: آگاهی مردم نسبت به ضررهاي فست فود خوب است ولي ۹۲ درصد از مردم غذاهای سنتی را به فست فود ترجیح می‌دهند اما در عملکرد از استفاده نکردن از غذاهای آماده ضعیف عمل می کنند.

حق ویسی اظهار كرد: با فرهنگ سازی و مشارکت اصحاب رسانه و صدا و سیما می‌توان استفاده از غذاهای محلی را فرهنگ‌سازي و اطلاع رسانی کرد.

وی اظهار داشت: کتابی با عنوان معرفی و شناسایی چهار هزار غذای سنتی ناشناخته در کشور - که ۵۰ مورد از این غذاها مخصوص قم است - زیر چاپ است که تفاوت این کتاب با سایر کتاب‌های آشپزی اين است كه علاوه بر طبخ غذا، به فرهنگ سازی و اطلاع رسانی از دیدگاه علمی می‌پردازد.

حق ویسی به مسئولان استان پيشنهاد کرد در راستای برنامه امنیت غذا و تغذیه، خدماتی ارائه دهند و از این به بعد در استان قم مجوز ساخت مكان‌هاي عرضه غذاهاي ناسالم صادر نشود.

برنامه امنیت غذا و تغذیه با همفکری متولیان دولت، استانداری و مسئولان ادارات، رسانه هاي جمعي و راهکارهای کارشناسان تغذیه و مشارکت مردم به ثمر می‌نشیند.

قم از بعد اجتماعی، اقلیمی و فرهنگی دارای قومیت های مختلف و آداب و رسوم و غذاهای خاص است که متاسفانه توجه به این غذاهاي سنتی كمرنگ شده است.
انتهاي پيام/126